Zonneterp
westland
   
 

Eerste tussenrapport (concept)

Haalbaarheidsonderzoek Zonneterp Westland

 

 

d

 

 

versie 0.1 (concept)


Inhoud

1     Introductie
2     Energie
3     Locaties
4     Zonneterp scenario’s
5     Warmtenet
6     Water en biomassa
Bijlage ‘water en Biomassa binnen Zonneterp’

Download dit rapport in pdf formaat (download bijlage in pdf-formaat)

Introductie

Dit is het eerste tussenrapport in het haalbaarheidsonderzoek ‘Zonneterp Westland’. In dit rapport worden de uitgangspunten en contouren geschetst voor het verdere onderzoek. 

Inzet van het haalbaarheidsonderzoek is de functionele en ruimtelijke combinatie van glastuinbouw en woningbouw. De functionele combinatie wordt vooral gevonden in de sfeer van water en energie.

Het InnovatieNetwerk rapport Zonneterp – een grootschalig zonproject geldt als referentiekader. In dat rapport is onder andere sprake van:

  • Warmtelevering door glastuinbouw aan woningen
  • Koeltelevering aan glastuinbouw en woningen
  • Gebruik van zonnewarmte, geoogst in de ‘Energieproducerende kas’
  • Lokale decentrale waterzuivering
  • Benutting van de energetische en minerale waarden van reststromen
  • Drinkwaterzuivering

 

Locale decentrale nutsvoorzieningen in de Zonneterp

Zie ook: www.zonneterp.nl en http://www.zonneterp.nl/zonneterp.pdf

Opdrachtgevers voor dit haalbaarheidsonderzoek zijn:

Gemeente Westland; en
InnovatieNetwerk Groene Ruimte en Agrocluster (onderdeel van MinLNV).

Het onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium dat door het Innovatienetwerk bijeen is gebracht, onder penvoering van Elannet BV, te Rotterdam.

De vaste kern van het onderzoeksconsortium bestaat uit:

  • Mr Edgar Wortmann, Elannet BV, coördinatie
  • Dr ir Adriaan Mels en dr ir Grietje Zeeman; Lettinga Associates Foundation
  • Dr Ir Noor van Andel en ir Eur van Andel; Fiwihex BV
  • Prof. ir Jón Kristinsson en ir Daan Josee; Architecten- en ingenieursbureau Kristinsson
  • Ing. Jan Fransen, Lek/Habo Groep

Verder zijn tot dusver uitvoerend betrokken:

  • Arie Boxhoorn, Energieadviesbureau EPN
  • Martin Eillebrecht en Elze Boshart, Woord en Daad (assistentie)

Het haalbaarheidsonderzoek betreft – mede - ruimtelijke ontwikkelingen en basale nutsvoorzieningen. Inbreng van diverse partijen en instanties is dan ook belangrijk. Daartoe wordt een klankbordgroep samengesteld.

Uitgenodigd voor de klankbordgroep worden vertegenwoordigers van:

  • Hoogheemraadschap van Delfland
  • Provincie Zuid Holland
  • Gemeente Westland
  • Lokale Rabobank
  • Westland Energie
  • Glaskracht LTO
  • Vestia Groep

Namens opdrachtgevers nemen in de klankbordgroep deel:

  • InnovatieNetwerk Groene Ruimte en Agrocluster, De heer dr ir J.G. de Wilt
  • Gemeente Westland, Wethouder Henk den Boer en René Zwagerman

Het haalbaarheidsonderzoek streeft naar Innovatiewaarde én praktische toepasbaarheid.

Uitgangspunt zijn de kringloopsluitingen van de Zonneterp glastuinbouw – woningcombinatie, waarin stedelijke en landelijke functies onderling in een wederkerig en dynamisch evenwicht  worden gebracht. Duidelijk moet worden dat glastuinbouw en ‘wonen’ elkaar niet uitsluiten, maar juist versterken. Tegelijkertijd moet duidelijk worden dat de Zonneterp direct tot praktische voordelen leidt voor tuinder en bewoner. Het haalbaarheidsonderzoek is maximaal geslaagd wanneer het daadwerkelijk resulteert in een grensverleggend realisatietraject.

Energie

Glastuinbouw is een energie-intensief bedrijf met goede kansen voor verduurzaming van de eigen energiebehoefte en die van de omliggende bebouwing. Een kas vangt in Nederland meer warmte van de zon, dan hij het jaar rond nodig heeft. De uitdaging is deze warmte te oogsten en te benutten, bijvoorbeeld voor woningbouw. De eerste  ‘Energieproducerende kas’ is inmiddels in aanbouw.


Warmtesysteem Zonneterp

Woningverwarming op basis van glastuinbouw hoeft niet te wachten op ‘energieproducerende kassen’. Ook nu al zijn er diverse warmtestromen binnen het glastuinbouwgebied die door woningverwarming benut zouden kunnen worden.  We onderscheiden de volgende typen warmte.

Type warmte

Afkorting

Definitie

Zeer laagwaardige warmte / zeer lage temperatuur (verwarming)

ZLW

ZLT(V)

< 35º C

Laagwaardige warmte / lage temperatuur (verwarming)

LW

LT(V)

< 55º C

Hoogwaardige warmte / hoge temperatuur (verwarming)

HW

HT(V)

> 55º C

Hoofdketelhuis ADe HW-warmte is afkomstig van de warmte-kracht (WKK) centrale. In de glastuinbouw komen deze tegenwoordig veelvuldig en op steeds grotere schaal voor. (foto: Hoofdketelhuis van een glastuinbouwcluster met 6 MW elektrisch vermogen en 5000 m3 HT-warmtebuffer).

De LW-warmte is afkomstig van de rookgaskoeling (condensor) en/of de retourstroom van de kasverwarming.

De ZLW is zonnewarmte die is geoogst in de  ‘Energieproducerende kas’.

De bron waarvan de warmte wordt betrokken is medebepalend voor de energieprestaties van de woning (EPC). Verbranden van fossiele brandstoffen is vervuilend. Het gebruik van industriële restwarmte is minder vervuilend en het gebruik van zonnewarmte is in het geheel niet vervuilend.

Vooralsnog wordt uitgegaan van de volgende meer of minder duurzame warmtebronnen in het Westland. 

Reeds beschikbaarbaar:

  • Grondwater: ca 11°C
  • Rookgaskoeling: ca 45°C
  • WKK-warmte: ca 80°C
  • Retourwater van de kas (WKK-warmte gaat eerst de kas in voor verwarming, de retourstroom van ca 45°C gaat vervolgens naar de woningen voor de LTV).

In de toekomst mogelijk beschikbaar:

  • Zonnewarmte (warme bron) ca 24°C, zonder warmtepomp
  • Zonnewarmte (lauwe bron) ca 16 – 18°C, met warmtepomp

Deze bronnen zijn alle duurzamer dan verbranding van aardgas in een HR ketel. Gebruik van duurzame bronnen is medebepalend voor de energieprestaties van woningen. Hoe hoger de ‘milieuscore’ van een zekere warmtebron, hoe groter het gemak waarmee aan de energieprestaties wordt voldaan.

Een ‘Energieproducerende kas’ is een gesloten tuinbouwkas die gebruik maakt van Finewire Heat Exchange (FWX) warmtewisselaars, speciaal isolerend dak en warmte-koude opslag in de bodem. Verwachtingen van deze kas zijn o.a.:

  • Energiebesparing en emissiereductie;
  • Betere conditionering van het kasklimaat;
  • Energieoverschot (warmte) dat elders kan worden aangewend;
  • Hogere teeltopbrengst door conditionering en verhoogd CO2-niveau.

De energieproducerende kas is ook een gekoelde kas. Bijkomend voordeel hiervan is dat bij belichte teelten de lichtuitstraling (lichtvervuiling) volledig kan worden afgeschermd.

Aandachtspunten bij de gesloten energieproducerende kas zijn de warmte-koudeopslag in de bodem, het gebruik van koperen leidingen en het NOx gehalte in de kas.

De eerste Energieproducerende kas (ingebruikname voorjaar 2006) staat in Huissen, Gelderland (glastuinbouwgebied Bergerden).

Zonneterp is een initiatief van Innovatienetwerk Groene Ruimte en Agrocluster. Het is gebaseerd op een uitvinding van van dr ir E. van Andel van Fiwihex BV. Aan de inhoud van deze site wordt grote zorg besteed, maar de juistheid en toepasselijkheid van de geboden informatie wordt niet gegarandeerd. Eventuele onjuistheden kunnen worden gemeld via zonneterp@xs4all.nl. Deze site is eigendom van elannet bv.