Zonneterp
English
Innovatienetwerk
 

Wederkerigheid van stad en land

kringloopsluiting voor energie, water en voedsel

We zijn er bijna aan gewend geraakt dat natuurlijke hulpbronnen uitgeput raken, dat mensen dingen doen die het milieu aantasten en dat wonen en werken ten koste gaan van de natuur en het landschap. Maar het kan ook anders, namelijk als wij mensen onszelf weer als onderdeel van de natuur en haar kringlopen gaan zien. De Zonneterp biedt een leefomgeving waarin de mens zijn plaats in de kringlopen bewust kan ervaren.

De Zonneterp is een combinatie van een glastuinbouwkas en woningen

Artistieke impressie van de ZonneterpDe Zonneterp is een combinatie van een glastuinbouwkas en woningen, die onderling in wederkerige betrekking staan. De kas dient als zonnecollector voor de buurt. En de woningen leveren voedingsstoffen voor de teelt in de kas.

Vier hoofdsystemen zijn binnen de Zonneterp te onderscheiden:

  • Het warmtesysteem: zonnewarmte wordt opgevangen en via warmtewisselaars opgeslagen in een waterlaag in de bodem. Vervolgens wordt deze warmte gebruikt voor verwarming van de kas en de bebouwde omgeving. Met hetzelfde systeem kunnen de huizen in de zomer - als het te warm is - ook weer worden gekoeld.
  • De koolstofkringloop: biomassa - waaronder GFT, urine en faeces (zwartwater) - wordt vergist. Dat levert biogas voor productie van warm water en elektriciteit. De vrijkomende CO2 wordt benut voor de plantengroei in de kas.
  • Het watersysteem: grijswater uit de huishoudens wordt samen met het vergistingseffluent bewerkt tot nutriëntrijk gietwater voor de planten in de kas. Door verdamping en condensatie wordt zuiver water teruggewonnen.
  • Het nutriëntensysteem: nutriënten uit de biomassa en waterstromen worden gebruikt in de kas; als gietwater en als meststoffen. 

Zelfvoorziening

Zonneterp functioneert duurzaam en grotendeels zelfvoorzienend. Beroep op de algemene nutsvoorzieningen is beperkt tot collectieve centrale aansluitingen voor opstart- en noodvoorziening in elektriciteit, verwarming en water. De verbruikskosten van de eigen duurzame bronnen zijn veelal nihil. Wel gelden beperkingen voor het gebruik van de voorzieningen. Zo moeten piekmomenten in het stroomverbruik worden vermeden, evenals het gebruik van bepaalde chemische stoffen. Er moet rekening worden gehouden met de samenhangen en het dynamische evenwicht in het kringloopcomplex.
 
Schema Zonneterp met nutssectorenZonneterp zorgt voor zeer grote besparingen van primaire (fossiele) brandstoffen en daarmee voor grote reductie van de - ongewenste - CO2 uitstoot. Door bronscheiding blijft de waarde van afvalstromen (energie & nutriënten) behouden. Binnen Zonneterp worden deze waarden ook benut. Transportkosten vallen weg en de lokale zuiverings-/ verwerkingssystemen kunnen efficiënter werken doordat stromen zuiver en geconcentreerd zijn.

Het economisch draagvlak voor het glastuinbouwbedrijf wordt verbreed en vergroot. De kas krijgt er nieuwe functies bij (warmteproductie en waterzuivering). Bovendien resulteert het systeem voor zonnewarmteoogst in verbetering van de kasconditionering en daarmee van de teeltopbrengst.

De ruimtelijke combinatie van glastuinbouw en woningbouw geeft aanknopingspunten voor een andere kasbouw. Zo kan de kas uit het landschap verdwijnen en een meer geïntegreerd onderdeel worden van de bebouwde omgeving, waarbij het tevens bijdraagt aan de lokale ervaringsruimte. In Zonneterp wordt nachtelijke lichthinder voor omwonenden voorkomen. Want indien er al assimilatiebelichting wordt toegepast, kan de Zonneterpkas lichtdicht worden gemaakt.