Belangen, bewoners en zeggenschap
Het kringloopcomplex van de Zonneterp draait niet vanzelf. Het moet worden aangelegd en onderhouden. Ook zal het actief moeten worden beheerd. Daarvoor zijn kennis, geld en bemensing nodig. De wijze waarop dit geregeld wordt, is bepalend voor het karakter van de Zonneterp.
 Economisch nut
De Zonneterp levert aanzienlijke economische voordelen. Zo is de prijs van warmte (voor verwarming) nihil. En de prijs van elektriciteit kan zelfs negatief zijn. De warmte wordt betrokken van de zon. En de elektriciteitsproductie kan zichzelf terugverdienen door gft-verwerking en CO2–levering aan de kas.
Aan wie het profijt ten goede komt, hangt nauw samen met het gekozen ontwikkelingsmodel en de bijbehorende zeggenschaps- en financieringsstructuur.
Bewustwording
Bewustwording en preventie blijken belangrijke thema’s voor de organisatie en het beheer van de Zonneterp. Zeker wanneer het Integrale ontwikkelingsbeeld wordt gevolgd. Dan richt de Zonneterp zich op een speciale doelgroep: mensen die ervoor kiezen om actief betrokken te zijn in de ecologische en economische systemen van het kringloopcomplex.
Een bijzonder produkt voor een bijzondere doelgroep.
De mate waarin doelgroepen te interesseren zijn, is een determinerende factor voor de schaal en haalbaarheid van een Integrale Zonneterp. Dat levert een interessant verschil met gewone projectontwikkeling. Die levert productie voor ‘de woonconsument’, eventueel nog gedifferentieerd naar locatie en financiële draagkracht. Maar daarmee is de rek wat betreft doelgroeporiëntatie er wel uit.
De Zonneterp vraagt om een gedifferentieerdere aanpak. Er wordt een bijzonder product geleverd voor een bijzondere doelgroep. Misschien is het iets minder courant op de algemene markt. Tegelijkertijd is het voor de doelgroep van extra waarde. De Zonneterp biedt praktische voordelen en een eigen uitstraling en sfeer. De projectontwikkeling begint derhalve niet met buizen en stenen. Maar met gevoel voor de doelgroep, zoals merkproducenten al jaren gewoon zijn om te doen bij ontwikkeling en marketing van hun producten.
Consument en producent tegelijk
Bij de grootste mate van Integratie is de Zonneterp-bewoner niet enkel consument, maar ook belanghebbende en producent. Dat vraagt ook integratie aan de menselijke kant. Er moet worden samengewerkt en gezamenlijk verantwoordelijkheid worden genomen. Dat gaat niet vanzelf. Het vraagt om bewuste samenstelling en moderatie van de bewonersgroep. De ingezetenen zullen niet alleen moeten kiezen voor deelname in de kringloop, maar ook voor samenwerking en gezamenlijke verantwoordelijkheid. In het ideale geval zal de belangstellende bewonersgroep zichzelf voorafgaand aan vestiging reeds beginnen te organiseren. Niet alleen zou dit de ondernemingsrisico’s van de ontwikkeling verminderen. Ook zou dit het financiële draagvlak voor de Zonneterp significant vergroten.
Doelgroeporiëntatie biedt ook commerciële voordelen. Bepaalde eigenschappen van het project, die in het algemeen als nadeel worden beschouwd, kunnen voor een specifieke doelgroep juist toegevoegde waarde bieden. Zo zijn nadelen om te zetten in voordelen, en beperkingen in bijzondere kwaliteiten.
VROM-enquête
Maar welke beperkingen biedt de Zonneterp eigenlijk? Wanneer we de uitkomsten van de Nationale VROM-enquête van januari 2005 tot uitgangspunt nemen, lijkt het er eerder op dat de Zonneterp uitstekend voldoet aan de algemene wensen van ‘de woonconsument’. Als belangrijkste woonwensen worden in die enquête genoemd:
Betaalbaarheid woningen |
61% |
Fysieke leefomgeving |
52% |
Veiligheid in de buurt |
52% |
Sociale leefomgeving |
48% |
Gezondheid |
45% |
Natuur en recreatie |
43% |
 Het is te verwachten dat de Zonneterp op de meeste punten hoog zal kunnen scoren. De bijbehorende vervlechting van functies vergt immers een grote mate van gemeenschappelijkheid en sociale consistentie binnen de Zonneterp. Bovendien levert het bij uitstek een omgeving waarin natuur en gezondheid centraal staan.
Betaalbaarheid
Belangrijk aandachtspunt is de betaalbaarheid van de woning. Deze wordt in grote mate beïnvloed door de grondprijs. Grondprijzen worden in Nederland kunstmatig opgedreven door restrictief overheidsbeleid. Dit verschaft de overheid mogelijkheden om actief te sturen in de richting van een Integrale Zonneterp. Bijvoorbeeld door herbestemming waarbij een grondwaardelift ten goede kan komen aan ontwikkeling en beheer van de Zonneterp.
Een andere factor die de betaalbaarheid beïnvloedt, is de samenstelling van het woningaanbod. Een makkelijke step-in kan helpen: goedkoop binnenkomen en op termijn doorgroeien. Dat vergroot de kans dat voldoende bewoners gevonden worden en vitale bewoners behouden blijven. Bovendien creëert dat verhoudingen waarbij minder eisen worden gesteld en meer wordt meegewerkt. Overigens is het ook zaak te zorgen dat mensen die geen deel meer willen uitmaken van de Zonneterp, vrij makkelijk weg kunnen. De Zonneterp-gemeenschap staat centraal. De woningen zijn daarin faciliterend.
|
